دیابت در بارداری....!
دیابت بارداری چیست؟
این نوع دیابت ، نوعی از دیابت می باشد که در زمان حاملگی بصورت ناگهانی آشکار میشود. تجمع قند در عروق شما می تواند برای شما مضرباشد خصوصا زمانی که شما باردار هستید و عوارض ناخواسته ای برای شما وجنین شما دارد.
معمولا این نوع دیابت در افرادیکه سابقه ای از دیابت رابازگو نمیکنند از نیمه دوم بارداری آغاز میشود و معمولا پس از بارداری علائم رفع می شود. اما بروز دیابت در سه ماهه اول از علائم دیابت آشکار می باشد.
عوامل خطر ابتلا به دیابت بارداری :
1- افزایش سن بیش از 25 سال
2 - اضافه وزن بارداری
3 - سابقه فامیلی دیابت
4- قرار داشتن میزان قند خون درفازپیش دیابت
5 - داشتن سابقه دیابت بارداری و یا تولد نوزاد 4 کیلو گرم و یا بیشتر .
عوارض دیابت بارداری :
- سقط مکرر
- مرده زایی
- تولد نوزاد درشت
- تولد نوزاد نارس
- افت قند خون در نوزاد
- افزایش احتمال فشار خون بارداری.
با تشخیص بموقع دیابت بارداری و درمان آن عوارض فوق به حداقل می رسد ، با انجام اقداماتی که پزشکتان به شما توصیه میکند مانند :
_ بررسی میزان قند خون شما بصورت دوره ای
_استفاده داروههای تجویز شده توسط پزشک معالجتان
_انجام تمرینات ورزشی زیر نظر پزشک معالجتان ( شنا و پیاده روی برای کاهش قند خون بسیار مؤثر میباشد)
*بیاد داشته باشید قبل از شروع هر گونه تمرین ورزشی ابتدا با پزشک معالجتان مشاوره کنید.
_اجرای رژیم غذایی توصیه شده توسط پزشک معالجتان
_ انجام سونوگرافی دوره ای برای بررسی میزان رشد جنین
_ بررسی ضربان قلب و میزان حرکات جنین (NST) برای اطمینان از سلامت جنین
تشخیص دیابت بارداری:
برای تمامی خانم های باردار در ویزیت اولیه قند خون ناشتا همراه سایر آزمایشات معمول انجام میشود . چنانچه :
- قند خون ناشتا بالای 95 باشد ، تست امتحان گلوکز (Glucose Challenge Test یاGCT ) در ویزیت اولیه انجام میشود.
- چنانچه قند خون ناشتای خانم باردار مشکلی نداشته باشد تست GCT در هفته 28- 24 بارداری انجام میشود.
* در افرادیکه در گروه خطر قرار دارند در صورت طبیعی بودن میزان قند خون در ویزیت اولیه آزمایش GCT باید در هفته 24- 28 مجددا انجام شود.
*زمان انجام کلیه تستهای فوق بستگی به نظر پزشک معالج شما دارد.
روش انجام تست امتحان گلوکز(GCT) :
به این صورت است که خانم حامله باید 50 گرم گلوکز بخورد وقند خون او یک ساعت بعد آزمایش شود . اگر قند خون او بیشتر از 130 باشد به دیابت حاملگی مشکوک می شویم.
در صورتیکه تست امتحان گلوکز مثبت باشد ، برای تشخیص قطعی دیابت حاملگی باید تست تحمل گلوکز 3ساعته راانجام داد. در صورتیکه تست امتحان گلوکز منفی باشد ولی فرد دارای عوامل خطر دیابت حاملگی باشد نیز این تست انجام می شود .
جهت انجام تست تحمل گلوکز 3 ساعته ،خانم حامله ابتدا باید به مدت 8 ساعت ناشتا باشد وسپس 100 گرم گلوکز مصرف کند و قند خون وی ساعت اول ، دوم و سوم پس از مصرف قند خون اندازه گیری شود .
نتایج بالاتر از حد طبیعی قند خون پس از خوردن 100 گرم قند:
| قند خون ناشتا | قند یک ساعت بعد | قند دو ساعت بعد | قند سه ساعت بعد |
| بالاتر از 95 | بالاتر از 180 | بالاتر از 155 | بالاتر از 140 |
اگر دو آیتم از چهار آیتم فوق در قند خون خانم باردار وجود دارد ، تشخیص دیابت بارداری محرض خواهد شد.
*میزان نرمال اعلام شده توسط آزمایشگاههای مختلف با هم متفاوت است .
*زمان و لزوم انجام سایر آزمایشات مورد نیاز برای شما توسط پزشک شما تعیین میشود ، مانند میزان کتون موجود در خون ویا ادرارتان.
لزوم استفاده از دستگاه کنترل قند خون و زمان های کنترل توسط پزشک شما تعیین میشود. اگر شما طبق دستور پزشک معالجتان نیاز به کنترل قند خونتان با دستگاه گلوکومتر دارید حتما پس از هر بار چک قند خونتان آن را در دفترچه مخصوصتان ثبت کنید و در زمان ویزیت پزشک همراه خود داشته باشید.
*با توجه به اینکه دیابت بارداری ، معمولا با اتمام دوران بارداری از بین می رود شما می توانید 12-6 هفته پس از زایمان برای اندازه گیری میزان قند خون خود اقدام کنید.
*خانم هایی که سابقه ابتلا به دیابت بارداری را دارند باید به خاطر داشته باشند احتمال بروز دیابت در حاملگی بعدی شان و همینطور احتمال ابتلای آنها به دیابت نوع 2 زیاد می باشد.
درمان دیابت بارداری :
معالجه دیابت بارداری یعنی گام برداشتن برای نگهداری قند خون خود در حد نرمال ضمنا" کنترل کردن قند خون توسط
- برنامه غذایی
- ورزش
- انسولین (اگر احتیاج باشد)
تغذیه:
توصیه هایی برای تغذیه در دوران بارداری برای افراد مبتلا به دیابت بارداری :
-در برنامه غذایی خود از تمام گروه های غذایی استفاده کنید.
-غذای مورد استفاده خود را در دفعات بیشتر و با حجم کمتر استفاده کنید(در 6-5 وعده غذایی)
-مصرف غذاهای چرب ، سرخ کرده و شور را به حداقل برسانید.
-مصرف شیرینی جات وچربی ها را به حداقل برسانید.
-روزانه حتما از مواد غذایی فیبردار مانند حبوبات وغلات سبوس دار استفاده کنید.
به خاطر داشته باشید که نیاز شما به گروه شیر و لبنیات بیشتر از زمانیست که باردار نیستید.
ورزش:
- با تیم پزشکی خود تماس بگیرید و مشورت کنید چه نوع ورزشی برای شما مناسب است وچنانچه در حال حاضر ورزش می کنید بپرسید چه ورزشهای دیگری نیز می توانید انجام دهید.
انسولین:
در خانم های باردار مبتلا به دیابت مصرف هر گونه قرص خوراکی کاهنده انسولین ممنوع می باشد. ودر صورت نیاز پزشک شما برایتان درمان با تزریق انسولین را آغاز خواهد کرد.
بعد از زایمان:
6 تا 12 هفته بعد از تولد نوزاد باید برای تست قند خون اقدام شود , زیرا معمولا دیابت حاملگی بعد از تولد نوزاد از بین می رود .
*خانم هایی که سابقه ابتلا به دیابت بارداری را دارند باید به خاطر داشته باشند احتمال بروز دیابت در حاملگی بعدی شان و همینطور احتمال ابتلای آنها به دیابت نوع 2 زیاد می باشد.
