توصیه های دندان پزشکی برای کسانی که مادر می شوند

حالا دیگر این روایت تبدیل به ضرب المثل شده است که مادران می گویند: هر کدام از دندانهایم را به خاطر تولد یکی از فرزندانم از دست دادم!

اگرچه کاملاً واضح است که سرنوشت تلخ این دندانهای ناکام را باید در تنبلی و بی مبالاتی مادران جستجو کرد تا تولد یک نوزاد تازه، اما دغدغه دندان و درد دندان، سایه شومی است که با توجه به شرایط دوران بارداری، همیشه بالای سر مادران ایستاده است؟

آیا باید در مورد وضعیت دندانها در دوران بارداری نگران بود؟ آیا می توان در دوران حاملگی یا شیردهی درمانهای دندان پزشکی را انجام داد؟ آیا درمانهای دندان پزشکی و داروهایی که به بهانه آن برای مادران تجویز می شود بر روی نوزاد یا جنین اثر سویی ندارد؟

اینها پرسشهایی است که در خلال این مطلب به پاسخ آنها خواهید رسید.

۱) آیا در دوران حاملگی و شیردهی می توان درمانهای دندانپزشکی انجام داد؟

بر خلاف تصور بسیاری از خانمها انجام درمانهای دندانپزشکی در طول دوران بارداری و شیردهی برای جنین آنها هیچ خطری ندارد، اگرچه در مورد نوع درمان و زمان انجام آنها، اولویتها و الزاماتی وجود دارد که باید به آنها توجه کرد.

اگر دوره ۹ ماهه بارداری را به ۳ قسمت تقسیم کنیم، بهترین زمان برای انجام درمانهای دندانپزشکی ۳ماهه دوم حاملگی است.

درمانهای دندان پزشکی در طول مدت بارداری شامل درمانهای ساده و پیشگیرانه، مانند جرم گیری و ترمیم پوسیدگیهاست. انجام درمانهای پیچیده تر معمولاً به بعد از این دوران موکول می شود، مگر آن که به دلیل ابتلای مادر به درد دندان، گریزی از آنها نباشد.

در سه ماهه اول بارداری جنین در رحم مادر، در حال شکل گیری است و از آن جا که مصرف برخی داروها (از جمله داروهای مسکن) و احتمال بروز عفونتهای دندانی می تواند روی روند رشد و تکامل جنین اثر بگذارد، ترجیح بر آن است که مادران درمانهای دندانپزشکی را به ۳ ماهه دوم موکول کنند.

در این دوران خانمها باید احتمال حاملگی خود را با دندانپزشک در میان بگذارند، چراکه طرح درمان انتخابی و نوع داروهای تجویزی توسط دندان پزشک ممکن است روی سلامت جنین اثر مستقیم یا غیر مستقیم داشته باشد.

در سه ماهه سوم بارداری، تحمل مادر برای نشستن روی یونیت (صندلی) دندانپزشکی کاهش می یابد؛ چراکه بزرگ شدن جنین، روی مثانه مادر و ورید اجوف تحتانی او فشار وارد می کند. در این حالت ممکن است نیاز باشد مادر هر از گاهی از حالت خوابیده به حالت نشسته به پهلو، در آید و یا با فواصل زمانی کوتاه به دستشویی برود.

با تمام این تفاسیر دندانپزشکان همیشه به خانمها توصیه می کنند که قبل از دوران حاملگی برای ارزیابی سلامت دندان های خود به دندان پزشک مراجعه کنند.

هنگام مراجعه به دندانپزشک به چه نکاتی باید توجه کرد؟

دندان پزشک باید از حاملگی خانمها (و یا احتمال آن) و شیرده بودن مادر، مطلع باشد؛ چراکه مصرف برخی داروها یا انجام برخی درمان ها در این دوران می تواند روی جنین یا کودک وی اثر سوء داشته باشد.

از شایع ترین داروهایی که در دوران بارداری یا شیردهی منع مصرف دارند می توان به مسکنها (بروفن و استامینوفن کدئین) اشاره کرد که بسیاری از خانم ها به مصرف روزانه آنها اعتیاد پیدا کرده اند!

حتی پنی سیلین نیز برای مادران شیرده منع مصرف دارد. سفالکسین، جایگزینی است که معمولاً پزشکان و دندانپزشکان در صورت نیاز به آنتی بیوتیک آن را تجویز می کنند.

دغدغه خاطر دیگر مادران در این موارد،اثر تابش اشعه ایکس حین تهیه کلیشه رادیوگرافی است که ممکن است برای جنین خطرناک باشد. اما تحقیقات نشان می دهند که در صورت استفاده مادر از رپوش سربی، که حین انجام رادیوگرافی از آن استفاده می شود، هیچ خطری متوجه جنینی که در شکم دارد نیست؛ مخصوصاً اگر مادر در سه ماهه میانی بارداری باشد. با این وجود اغلب دندانپزشکان، تا حد امکان، از انجام رادیوگرافی برای مادران حامله اجتناب می کنند.

در رابطه با بهداشت دهان چه مواردی را باید رعایت کرد.

در دوران بارداری، تغییرات هورمونی بدن مادر، او را مستعد ابتلا به بیماری و التهاب لثه می کند. روی همین اصل دندان پزشکان به زنان حامله توصیه می کنند بیش از سایر دوران زندگی به رعایت بهداشت دهان و دندان خود بپردازند.

 این توصیه زمانی جدی تر می شود که مادران جوان به دلیل دغدغه های تازه ای که در جریان زندگی مشمول آن شده اند، از انجام بسیاری از وظایف روزانه خود، نظیر مسواک زدن و شستشوی دهان، غفلت می ورزند.

مراجعه دوره ای به دندانپزشک برای بررسی وضعیت سلامت دندان ها توصیه دیگر دندان پزشکان به زنان حامله و شیرده است، تا پوسیدگی و بیماری های احتمالی دهان و دندان ایشان در همان مراحل ابتدایی متوقف یا درمان شوند و نیاز به درمان های پیچیده و پر هزینه در این دوران مرتفع گردد.

چکیده مطلب

انجام درمانهای دندانپزشکی مادر، هیچ خطری را متوجه جنین یا کودک وی نمی کند.

بهترین زمان انجام درمانهای دندانپزشکی ۳ ماهه دوم بارداری است. با این وجود بهتر آن است که درمانهای دندانپزشکی قبل یا بعد از دوران بارداری انجام شود.

مادران باید دندان پزشک را از باردار یا شیرده بودن خود مطلع کنند.

مصرف برخی داروها در دوران بارداری و شیردهی ممنوع است؛ شایع ترین آنها در حیطه دندانپزشکی مسکنهای مخدر(استامینوفن کدئین و بروفن) است.

به علت تغییرات هورمونی دوران بارداری و استعداد ابتلا به بیماریهای لثه، مادران باید بهداشت دهان و دندان خود را بیش از پیش رعایت کنند.

درمانهای دندانپزشکی در دوران بارداری محدود به درمانهای ساده و پیشگیرانه است.

تهیه کلیشه رادیوگرافی از مادران باردار تنها در صورت لزوم انجام می شود.