تغییر شیوه زندگی و رژیم غذایی

احتمالا شما توصیه های متناقض بسیاری از طریق رسانه ها، و یا پزشکان درباره نقش رژیم در کنترل وزن شنیده اید. اکثر این عدم توافق ها در مورد میزان و نوع کربوهیدرات ها در مواد غذایی است. توصیه های متخصصین تغذیه معمولا بر داشتن یک رژیم غذایی پرکربوهیدرات با استفاده از کربوهیدارتهای با شاخص گلایسمی پایین می باشد. شاخص گلایسمیک میزان افزایش سطح انسولین پس از مصرف کربوهیدرات ها را نشان می دهد. نشاسته، کربوهیدراتی با شاخص گلایسمیک بالاست که در مقایسه با کربوهیدرات های با شاخص گلایسمیک پایین مثل سبزیجات با برگ سبز، سطح انسولین را به میزان بیشتری افزایش می دهد.

برخی از متخصصین تغذیه پیشنهاد می کنند که زنان مبتلا به PCOS از یک رژیم پر پروتئین، بدون در نظر گرفتن سطح شاخص گلایسمیک آن، استفاده کنند. برای جبران این کمبود کربوهیدرات فرد باید از پروتئین بیشتری در رژیم استفاده کند. پروتئین موجود در گوشت قرمز می تواند سبب افزایش مصرف چربی های اشباع حیوانی و در نتیجه بالا رفتن سطح کلسترول و افزایش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی شود. پژوهشهای اخیر نشان می دهند که در بیماران خاص و زیر نظر متخصصین تغذیه استفاده از رژیمهای غذایی پرپروتئین می تواند مفید باشد و لی باید میزان چربی دریافتی حتما کنترل گردد.

مطالعات بیشتری برای تعیین اینکه آیا یک رژیم حاوی کربوهیدرات های با اندکس گلایسمیک پایین و چربی های حیوانی محدود، انتخاب مناسبی برای افرد دچار مقاومت انسولین مثل خیلی از

زنان مبتلا به PCOS هست یا نه، مورد نیاز است.

• کربوهیدرات های پیچیده را انتخاب نمایید:

کربوهیدرات هایی را انتخاب کنید که حاوی فیبر بالایی هستند.هر چه فیبر موجود در غذا بیشتر باشد، سرعت هضم آن کندتر شده و قند خون هم به آهستگی بالا می رود. کربوهیدرات های با فیبر بالا شامل نان ها و غلات و ماکارونی سبوس دار، بلغور، جو، برنج قهوه ای و حبوبات است. مصرف کربوهیدرات های نا سالم و ساده مثل نوشابه، آبمیوه های صنعتی، کیک، آبنبات، بستنی، کیک، کلوچه و دونات را محدود سازید.

تحقیقات بیشتر می تواند به شناخت بهترین برنامه غذایی کمک کند اما به هر حال واضح است که کاهش وزن ازطریق کاهش کالری مصرفی فواید بسیاری برای سلامت کلی زنان مبتلا به PCOS دارد. شما برای کنترل رژیم غذایی به عنوان یکی از اصول درمانی باید با متخصص تغذیه برای تعیین برنامه غذایی مناسب با شرایط خود مشورت نمایید.

• ورزش کنید:

ورزش به کاهش سطح قند خون و نیز مقاومت به انسولین کمک می کند. در زنان مبتلا به PCOS افزایش فعالیت بدنی روزانه و شرکت در یک برنامه ورزشی منظم برای درمان و پیشگیری از مقاومت انسولین و کمک به کاهش وزن، ضروری است. در انتخاب نوع و میزان فعالیت بدنی ترکیب ورزشهای هوازی و مقاومتی توصیه می شود.

ورزشهای هوازی منظم، در از بین بردن مقاومت به انسولین کمک شایانی می نماید. پس باید به عنوان یک عنصر اساسی درمان بدان توجه گردد. لازم نیست در فردی که تا دیروز هیچ فعالیتی نداشته است ورزش حرفه ای و سنگین آغاز شود تا نتایج درمانی مشاهده گردد. پیاده روی منظم روزانه نیز در شکستن مقاومت به انسولین و نیز بهبود علائم، بسیار کمک کننده است. ورزشهای مقاومتی نیز با افزایش بافت عضلانی به کاهش مقاومت به انسولین کمک می نماید.

لازم بذکر است که همه بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دچار چاقی نمی باشند. ولی مطالعات نشان داده است که بیماران مبتلا که دارای وزن طبیعی نیز می باشند از مقاومت به انسولین رنج می برند. لذا توصیه هایی که درباره شیوه زندگی و نیز نوع تغذیه مطرح می باشد فقط مربوط به افراد چاق مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک نخواهد بود. در بیماران لاغز نیز باید با استفاده از کربوهیدراتهای پیچیده و نیز فعالیت بدنی از مقاومت به انسولین کاسته شود تا نتایج درمانی مطلوب ایجاد گردد. البته در این افراد لاغر انرژی دریافتی نباید محدود گردد. بر این اساس کنترل رژیم غذایی و شیوه زندگی مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک ملاحظات خاصی را می طلبد که برنامه ریزی دقیق و مشاوره با متخصصین تغذیه را می طلبد.

روش های درمانی و داروها

درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک به طور کلی بر پایه کنترل نگرانی های فردی شما مثل باروری، پرمویی، آکنه و چاقی است. توصیه های ذیل در کنترل علائم و عوارض این بیماری موثر هستند:

• به طور منظم چکاپ شوید: کنترل طولانی مدت ریسک فاکتورهای بیماری های قلبی مثل چاقی، کلسترول بالا، دیابت نوع 2 و فشار خون بالا از اهمیت بالایی برخوردار است. برای کمک به درمان به موقع، پزشک نیاز دارد تا به صورت منظم برای انجام آزمایشات فیزیکی، اندازه گیری فشار خون و تعیین سطح گلوکز و چربی خون شما را ببیند.

• عادات و سبک زندگی خود را اصلاح نمایید: انتخاب های درست غذایی و ورزش منظم اولین درمانی است که ممکن است پزشک شما توصیه کند به خصوص اگر اضافه وزن داشته باشید. چاقی سبب وخیم تر شدن مقاومت به انسولین می شود. کاهش وزن می تواند سطوح انسولین و آندروژن را پایین بیاورد و ممکن است تخمک گذاری را به حالت اولیه بازگرداند. بر این اساس کنترل رژیم غذایی زیر نظر متخصص تغذیه یکی از اصولی ترین روشهای درمانی برای این بیماری است.

• چرخه های قاعدگی خود را تنظیم نمایید: اگر شما برای بارداری تلاش نمی کنید ممکن است پزشک قرص های ضد بارداری با دوز پایین تجویز کند که حاوی ترکیبی از استروژن و پروژسترون مصنوعی است. این قرص ها تولید آندروژن را کاهش داده و به بدن شما بعد از مواجهه طولانی با استروژن، استراحتی می دهد.. این کار سبب کاهش سرطان آندومتر می شود و خونریزی های غیر معمول را اصلاح می کند.

• یک روش دیگر مصرف پروژسترون برای 10 تا14 روز در ماه است. این روش دوره های قاعدگی شما را تنظیم می کند و نقش حفاظتی در مقابل ابتلا به سرطان آندومتر دارد ولی سطح آندروژن را بهبود نمی بخشد. عارضه ای که در استفاده از این داروهای هورمونی وجود دارد ایجاد چاقی و یا تشدید آنست که می تواند از طرف دیگر سیر درمانی شما را دچار اختلال نماید.

• با توجه به زمینه اصلی در این بیماری که اختلال حساسیت به انسولین است، متخصصین از داروی متفورمین به عنوان یک داروی اصلی در کنترل این بیماری استفاده می نمایند. متفورمین یک داروی خوراکی برای مبتلایان به دیابت نوع 2 است و سبب حساسیت بیشتر سلول ها نسبت به انسولین می شود.این دارو تخمک گذاری را بهبود می بخشد و در نهایت سبب ایجاد چرخه های منظم قاعدگی می گردد. همچنین اگر شما پیش دیابتی باشید، مصرف این دارو می تواند ابتلا به دیابت نوع 2 را به تاخیر بیاندازد و اگر تحت یک برنامه رژیمی و ورزشی هستید استفاده از این دارو می تواند به کاهش وزن شما کمک کند.. جالب است بدانید که این دارو از آنجا که بر خلاف داروهای هورمونی درمان علامتی نمی نمایند عوارض آن داروها را نخواهند داشت.

• رشد موهای زاید را کاهش دهید: ممکن است پزشک شما برای کاهش تولید آندروژن مصرف قرص های پیشگیری از بارداری یا داروی دیگری به نام اسپیرونولاکتون را تجویز کند. این دارو تاثیرات آندروژن ها را بر روی پوست بلوکه می کند. از آنجا که اسپیرونولاکتون می تواند سبب نقص جنین شود، هنگام مصرف این دارو استفاده از یک روش مطمئن پیشگیری از بارداری توصیه می شود. و در افراد باردار یا برای کسانی که قصد بارداری دارند، تجویز نمی گردد.

• تراشیدن موی صورت و استفاده از موم و کرم های موبر برای از بین بردن موها انتخاب مناسبی نیستند زیرا که تنها برای چند هفته دوام دارند و لازم است تا بعد از مدتی تکرار شود.

• ممکن است پزشک روشی را پیشنهاد کند که در آن از جریان الکتریک(الکترولیز) یا لیزر برای از بین بردن فولیکول های مو و کنترل رشد موهای جدید ناخواسته استفاده می شود. اما استفاده از این روشها نیز بدون کنترل اختلالات متابولیک اولیه بی فایده خواهد بود.

• استفاده از دارو برای تحریک تخمک گذاری: اگر شما قصد بارداری داشته باشید شاید نیاز باشد تا برای تحریک تخمک گذاری از این داروها مصرف کنید. کلومیفن یک داروی خوراکی ضد استروژن است که در نیمه اول چرخه قاعدگی مصرف می شود. لازم به ذکر است که پزشکان برای تحریک تخمک گذاری معمولا با متفورمین آغاز می نمایند و بعد در صورت لزوم از کلومیفن هم برای کمک به تحریک تخمک گذاری استفاده می شود..

• اگر با وجود مصرف کلومیفن و متفورمین باردار نشدید، ممکن است مصرف گنادوتروپین ها (هورمون محرک فولیکولیاFSH و هورمون جسم زرد یا LH) از طریق تزریق توصیه شود. تاکید مجدد این موضوع اهمیت دارد که هیچکدام از این داروها را به طور خودسرانه و بدون تجویز پزشک نباید استفاده نمایید. عمل جراحی

• اگر داروها به باردار شدن شما کمک نکنند یک جراحی بر روی تخمدان بوسیله لاپاروسکوپیمی تواند یک گزینه درمانی دیگر برای بعضی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک باشد. پزشک می تواند به شما بگوید که آیا این نوع جراحی مناسب شرایط شما هست یا خیر.

• در این عمل، جراح یک شکاف کوچک بر روی شکم ایجاد کرده و از این طریق یک لوله که متصل به یک دوربین ریز است را وارد می کند (لاپاروسکوپ). این دوربین تصاویر لازم از تخمدان های شما و اعضای تناسلی مجاور را برای جراح مشخص می کند. سپس پزشک وسیله جراحی را وارد کرده و از انرژی الکتریکی یا لیزر برای سوزاندن سوراخ های موجود درفولیکول روی سطح تخمدان ها استفاده می کند. هدف این کار تحریک تخمک گذاری بوسیله کاهش سطح آندروژن هاست.