مراحل رشد و تکامل جنین...!
مراحل لقاح تا رشد جنین
در انسان تولید مثل به وسیله دو نوع سلول انجام می پذیرد. اسپرم ها که به وسیله بیضه های مرد ساخته می شوند و تخمک ها که به وسیله تخمدان های زن تولید می شوند. هر یک از این سلول ها نیمی از مجموعه DNA (ماده ژنتیک) را در خود دارند. آنها از طریق مقاربت جنسی، کنار هم قرار می گیرند؛ اگر یک اسپرم وارد یک تخمک شود و آن را بارور کند، DNA مرد و زن ترکیب شده، سلول های جدیدی حاصل می شوند. بارداری زمانی رخ می دهد که این سلول ها خود را در رحم جای می دهند. در طول بارداری که حدود۴۰ هفته (۹ماه) طول می کشد، این سلول ها تکامل یافته، نوزاد را به وجود می آورند.
اغاز بارداری
سلولی که از اتصال تخمک و اسپرم حاصل می شود، تخم نام دارد. در عرض۲ روز پس از بارداری، تخم سفر خود را از طریق لوله حمل تخمک به سمت رحم آغاز می کنند که این امر با فعالیت عضلات جدار لوله میسر می شود. در همین زمان، تخم خود را مکرراً تقسیم می کند تا مجموعه ای از سلول ها به نام مورولا حاصل شود. پس از۵ تا۷ روز این مجموعه سلول به رحم می رسد. این مجموعه خود را به صورت امنی در آندومتر (سطح داخلی رحم) جای می دهد و به رشد خود ادامه می دهد. از این لحظه به بعد از بارداری به خوبی تثبیت می شود. یک بخش از مجموعه سلولـی به داخل آندومتر رشد می کند و تبدیل به جــفت می شود کـه نوزاد در حال تکامل را تغذیه می کند. بقیه سلول ها که نوزاد به وسیله آنها رشد خواهد کرد، تبدیل به جنین می شوند
از تخمک تا جنین
با تقسیم سلول های در حال عبور از لوله حمل تخمک، تعداد آنها هر ۱۲ ساعت دو برابر می شود. وقتی مجموعه سلولی به رحم می رسد، شامل صدها سلول است. وقتی سلول ها در سطح داخلی رحم جای می گیرند، تکامل خود را برای تشکیل یک جنین آغاز می کنند
تغذیه جنین
جنین برای برآوردن نیازهای خود به اکسیژن، مواد غذایی و پادتن های ضد عفونت و همچنین برای دفع مواد زاید خود به مادرش وابسته است.این مواد در داخل جفت که عضوی متصل به سطح داخلی رحم است و از طریق طناب نافـی به نـوزاد مرتبـط مـی شود، بین خـون مادر و خـون جنیـن مبادله مـی شوند. در جفت، خون مادر و جنین نزدیک هم قرار می گیرند ولی واقعاً مخلوط نمی شوند .
تکامل جنین
جنین در کیسـه ای در داخـل رحم تـکامـل می یابد. مایع آمنیوتیک مثل یک ضربه گیر برای این کیسه عمل می کند و تغذیه آن نیز به وسیله خون بندناف انجام می گیرد. محصول بارداری در۸ هفته اول، رویان نام دارد. در این مدت، اندام ها، سر و ظاهر صورت شکل می گیرد؛ بیشتر اعضا تشکیل می شوند و قلب شروع به ضربان می کند. رویـان بعـد از۸ هـفـتـه، جنیـن نامیـده مـی شود. تکامل ساختارهای بدن در سراسر بارداری ادامه می یابد
حفاظت از جنین
جنین در طول مدتی که درون رحم قرار دارد توسط کیسه آمنیوتیک احاطه گشته اید. کیسه آمنیوتیک کیسه ای ست نازک که درون آن از مایع آمنیوتیک پر گردیده است. وظیفه این کیسه محافظت از جنین در برابر صدمات و همچنین تنظیم درجه حرارت بدن جنین میباشد. جنین توسط عضوی بنام جفت که به شکل یک کیک تخت میباشد به رحم متصل گردیده اید. جفت وظیفه تبادل مواد متابولیک را میان شما و مادر به عهده دارد. در واقع جنین غذا، خون، اکسیژن را از مادر دریافت کرده و دی اکسید کربن ودیگر مواد زائد را از طریق جفت دفع میکنید. البته جنین مستقیما به جفت متصل نشده اید و این بند ناف است که با ۲ سرخرگ و یک سیاهرگ جنین را به جفت متصل میسازد. تمام سطح بدن جنین نیز از هفته ۲۰ م به بعد کاملا از یک لایه پنیری و مومی شکل پوشیده میگردد که از پوست جنین در برابر مایع آمنیوتیک محافظت میکند. در غیر اینصورت پوست جنین بسیار چروکیده خواهد شد
خلاصه ای از سیر تکامل جنین-
- تقریبا از روز هفتم پس از لقاح جنین ریز در رحم مادر لانه گزینی میکند. از روز ۱۰م نیز قاعدگی مادر متوقف میگردد. از روز ۱۸م قلب و چشمها شروع به شکل گیری میکنند و از روز ۲۱ م به بعد تپش قلب جنین آغاز گردیده و خون جنین را در بدنش به گردش در می آورد البته این خون با خون مادر ارتباطی نداشته و گروه خونی متفاوتی نیز دارا میباشد.و از روز ۲۸م به بعد چشمها، گوشها و سیستم تنفسی شروع به شکل گیری میکند. از روز ۴۲م اسکلت بدن کامل میگردد (غضروف) و امواج مغزی قابل ثبت است.
- از هفته ۵ م دستها، پاها و چشمها شروع به رشد میکنند. از هفته ۷م پلکها و انگشتان شکل میگیرند و بینی متمایز میگردد. در هفته ۸ م تمام سیستمهای بدن شکل گرفته اند و رشد ناخنها آغاز میگردد.
- از هفته ۱۱م (ماه دوم) جنین شروع به تنفس مایع آمنیوتیکی میکند. این روند تا زمان زایمان ادامه می یابد. البته کودک با این عمل خفه نمیشود زیرا اکسیژن را از طریق جفت دریافت میکند. نقش جریان یافتن این مایع تنها به تکامل و شکل گیری ششها و دیگر اعضای تنفسی مربوط میگردد.
- در هـــفته ۸ م شما بصورت یک انسان با ابعاد مینیاتوری میباشید. با ۳ ساتنی متر قد و وزن یک گرم
- در هـفـتـه ۹ م اثــــر انگشت شما شکل می گـیـرد و کف دستتان حساس به لمس میگردد. اگر کف دست یک جنین را در این زمان لمس کنیم جنین دستانش را مشت خواهد کرد
اگر یـک جــنـیـن ۸ هفـتـه ای را قـلـقلـک دهیم سرش را بسمت عقب خم خواهد کرد
- در هفته ۷م تمام جوانه دندانهای شیری شکل گرفته اند. و جنین معمولا انگشتان خود را می مکد
- جوانه های چشایی در شما از هفته ۱۳ م تا ۱۵ م به بعد فعال میگردند
- پـس از گـذشـت تنـهـا ۱۴ هـفـتـه از لـقـاح جـنـین قادر به شـنـیدن است اما از هفته ۲۶ م به بعد جنین قادر است به صـدا واکـنـش نشـان دهـد. جـالــب است بدانید جنین درون رحـم تـمام صداهای محیط اطراف را
همچون شما میشنود امـا ۱۰ دسی بـل ضعـیـف تـر. هرگاه جنین در معرض صدای بـلنـد قـرار گیـرد دست خود را مقابل گوشهایش قرار خواهد داد! جنین اصوات بم را بهتر از اصوات زیر می شـنـود. الـبته ایـن پـایان مـاجـرا نیست چرا که جنین درون رحم در معرض انواع سرو صدا قرار دارد:صدای قلب مادر،سیستم گوارشی مادر و تنفس مادر نیز توسط جنین باید تحمل گردد. تــصویر روبرو واکنـش جنـیـن را هنـگام شنـیـدن صـدای بـلند نشان میدهد
- از ۴ ماهگی به بعد چنانچه شکم مادر مقابل نور شدیدی قرار گیرد جنین دستانش را مقابل صورتش خواهد گرفت تا مسیر نور را سد کند
- جنین انسان از هفته ۲۰ م به بعد قادر است مانند یک انسان بالغ درد را حس کند. اما یک جنین ۸ هفته ای نیز قادر به احساس درد است. چنانچه کف دست یک جنین را با یک شیء نوک تیز فشار دهیم، جنین دهانش را باز کرده و دستش را نیز میکشد
- جنین ۹ هفته ای میتواند سکسکه کند
- جنین ۹۰ درصد وقت خود را در رحم در خواب سپری میکند.از هفته ۱۱ م به بعد جنین قادر است اشیاء را با دستانش بگیر-
- جنین ۹۰ درصد وقت خود را در رحم در خواب سپری میکند.
- از هفته ۱۱ م به بعد جنین قادر است اشیاء را با دستانش بگیرد
- از هفته ۱۷ م جنین قادر است خواب ببیند از هفته ۱۸ م تارهای صوتی جنین شکل گرفته و میتواند گریه کند
- در هفته ۱۶ م اندامهای تناسلی جنین کاملا تمایز یافته و کودک میتواند لگد بزند، شنا کند، بچرخد و یا معلق بزند
- در ماه ۴ و ۵ برای نخستین بار مادر حکت جنین را درون شکمش احساس میکند.
- در هفته ۲۰ م جنین در سر مو داشته ،۴۵۰ گرم وزن و ۳۰ سانتی متر قد دارد.
- جنین درون رحم میتواند بخندد و یا خمیازه بکشد
- ۹۴/۱۰/۰۶