کمبود ویتامین D در دوران بارداری

دلیل آن مشخص شده است؟بله، راه اصلی دریافت ویتامین D مواجهه با نور مستقیم آفتاب است. هر چیزی که در این میان حائل شود، کفایت ساخت درونی ویتامین D را کم می کند؛ شیشه، کرم ضد آفتاب، ابر و آلودگی هوا حائل محسوب می شوند. علاوه بر اینها، معمولا خانم های باردار یا از خانه خارج نمی شوند یا بیشتر سوار بر اتومبیل هستند یا از اماکن مسقف رد می شوند. خانم های کارمند نیز در ساعت هایی که نور آفتاب خوب است، زیر سقف هستند و کمتر در مواجه با نور آفتاب قرار می گیرند.

تنها راه دریافت ویتامین D نور آفتاب است؟
ویتامین D منبع خارج چندانی ندارد. میزان ویتامین D موجود در مواد غذایی یا بسیار ناچیز است یا از سهم آن در سفره ایرانی ها کاسته شده است. مثلا روغن جگر ماهی یا ماهی های چرب منبع خوب ویتامین D هستند. شهرنشینان، ماهی های کم چرب مثل قزل آلا و سفید را بیشتر می پسندند که ویتامین D ندارند و مصرف ماهی های چرب که سرشار از این ویتامین هستند، فقط میان جنوبی ها رایج است. غیر از اینها زرده تخم مرغ یا قارچ ویتامین D دارد اما میزان آن بسیار ناچیز است و غلظت خونی ویتامین D را بالا نمی برد.

پس چه می توان کرد؟
۲ راهکار باقی می ماند که خاص ایران نیست و در تمام دنیا اجرا می شود؛ اول، غنی سازی با ویتامین D و دوم، مکمل یاری در زیر گروه های سنی خاصی که کمبود ویتامین D دارند.

پس خانم باردار باید مکمل ویتامین D مصرف کند؟
بله، تغییرات فیزیولوژیک دوران بارداری مثل افزایش جریان و حجم خون به نوعی باعث کاهش غلظت مواد حیاتی مثل ویتامین D در بدن می شود.

این کمبود چه عوارضی در پی دارد؟
مطالعات در خور توجهی در دنیا در مورد پیامدهای کمبود ویتامین D در زنان باردار انجام شده و نتایج آن نشان داده در زنانی که کمبود ویتامین D دارند، احتمال مسمومیت بارداری، زایمان سخت، اختلال های تنفسی نوزاد و... به درجات و مقادیری افزایش می یابد. البته اگر خانم بارداری کمبود ویتامین D نداشته باشد، به این معنا نیست که به این بیماری ها مبتلا نمی شود اما در افرادی که عدم کفایت و کمبود ویتامین D دارند، احتمال بروز عوارض بیشتر است.

برای آغاز مکمل یاری به ارزیابی نیاز است یا هر کسی می تواند مکمل بخورد؟
اگر خانمی سابقه مصرف مکمل و قرار گرفتن در آفتاب را ندارد، به احتمال زیاد کمبود ویتامین D دارد. در این شرایط دیگر نیازی به ارزیابی نیست و می توان از دوزهای ایمن ولی موثر ویتامین D استفاده کرد و در بارداری ادامه داد.

نوزادان چطور؟ به مکمل یاری با ویتامین D نیاز دارند؟
نه، اگر خانم بارداری سطح کفایت ویتامین D داشته باشد، یعنی شیر او هم از نظر ویتامین D غنی است و نوزاد به دریافت مکمل ویتامین D نیازی ندارد.

برای خانم هایی که باردارند و به قند خون یا فشار خون مبتلا هستند، مصرف این مکمل تداخلی با سایر داروها ایجاد نمی کند؟
کمبود ویتامین D در ایجاد یا تشدید بیماری قند خون نقش دارد و بهبود وضعیت ویتامین D به پیشگیری و درمان این بیماری ها هم کمک می کند.حتی در بیماری های مربوط به گرفتگی عروق ویتامین D تا حدودی کمک کننده است، اما اینکه چه دوزی مصرف شود، باید زیر نظر پزشک باشند.