مراقبت از پستان ها بعد از زایمان...
مراقبت از نوک پستان: بعد از زایمان تغذیه نوزاد با شیر مادر بسیار اهمیت دارد. زیرا شیر مادر علاوه بر مزایای زیادی که دارد، احتیاجات تغذیه ای نوزاد را در 4 تا 6 ماه اول زندگی برطرف می کند. برای تغذیه نوزاد با شیر مادر، لازم است مراقبت مناسب از پستان مادر بعمل آید. بدین منظور خانم شیرده باید نوک پستان را کاملاً تمیز نگه دارد.
البته شستن نوک پستان در هر بار تغذیه نوزاد و همچنین استفاده از صابون توصیه نمی شود، فقط کافی است خانمهای شیرده پستان های خود را یک بار در روز شسته و اجازه دهند تا در معرض هوا خشک شود.
در بعضی از مادران شیرده به دلیل وضعیت نادرست شیردهی و درحالتی که شیرخوار به قدر کافی از هاله پستان را در دهان قرار نداده و فقط نوک پستان را می مکد، نوک پستان زخم می شود. مادر می تواند برای کمک به بهبود زخم یا شقاق نوک پستان، بعد از تغذیه نوزاد یک قطره از شیرخود را روی نوک و هاله پستان قرار دهد.
در روزهای اول بعد از زایمان که شیر در پستان ها ترشح می شود، پستان پرشیر، بزرگ، سفت و احتمالاً دردناک می شود. در این حالت نوزاد نمی تواند نوک پستان و هاله آن را در دهان خود قرارداده و به اندازه کافی شیربخورد، در چنین مواردی تخلیه شیر از پستان باعث نرم شدن آن می شود. بهترین اقدام مکیدن قوی شیرخوار است. بدین منظور مادر باید با یک حوله تمیز و گرم پستان خود را کمپرس کند یا دوش آبگرم بگیرد و پس از از ماساژ ملایم پستان، نوزاد خود را تغذیه نماید. اگر نوزاد قادر به مکیدن نباشد، مادر می تواند شیرخود را دوشیده و با فنجان و قاشق به شیرخوار بخوراند.(وضعیت صحیح شیردهی و روش دوشیدن شیر در قسمت مراقبت از نوزاد توضیح داده می شود)
گاهی با ورود میکروب به مجاری شیر، پستان دچار عفونت می شود. در اینگونه موارد قسمتی از پستان فوق العاده دردناک،متورم و قرمز شده که آنرا ماستیت گویند. این حالت در مراحل پیشرفته منجر به آبسه پستان می شود. در ماستیت نیز مهمترین مسأله تخلیه شیر از پستان است. برای اینکه مادر کمتر احساس درد کند، بهتر است شیردهی را از پستان سالم شروع نماید. اگر مادر مایل به شیردهی از پستان مبتلا نیست توصیه می شود شیر را دوشیده و با فنجان به نوزاد بدهد.