دوران قاعدگی یکی از مهم ترین دوره‌های زندگی هر خانمی است و از آنجا که به‌ طور معمول، خانم ها را یک هفته در ماه درگیر می ‌کند، اهمیت ویژه‌ای دارد.دبروز اولین قاعدگی در دختران جوان نباید موجب ترس و نگرانی آنها شود. این امر نشان می‌ دهد که آنها سالم هستند و آمادگی مادر شدن را در آینده دارند. در ضمن مادر و خواهر بزرگ تر، اولیای مدرسه و معلمان بهداشت می‌ توانند درباره این پدیده با نوجوانان صحبت کرده و نگرانی و ترس آنها را برطرف‌ کنند و به آنها توضیح دهند که قاعدگی نه تنها بیماری نیست، بلکه امری ضروری و طبیعی برای بدن است، اگرچه ممکن است به ظاهر موجب ناراحتی شود.باید بدانید که رعایت بهداشت فردی در این دوران بسیار ضروری است و رعایت نکردن آن ممکن است به ایجاد عفونت و عوارضی مانند نازایی در آینده منجر شود. این عوارض می ‌تواند فرد را از نعمت مادر شدن محروم کند و ممکن است زندگی خانوادگی آینده وی را دچار مشکل گرداند، بنابراین توجه به نکات بهداشتی و رعایت آنها اهمیت دارد:

1- لباس زیر مناسب:

از لباس‌های نخی استفاده کنید و آنها را زود به زود عوض کنید. لباس‌های زیر را باید جدا از سایر لباس‌ها بشویید و در آفتاب خشک کنید. هیچگاه از لباس زیر دیگران استفاده نکنید.

.دستگاه تناسلی زنان: شامل دو بخش داخلی و خارجی است

بخش خارجی شامل:

1- فرج (ولو): ناحیه مثلث شکل که هنگام بلوغ رشد موهای زهار از این ناحیه شروع می شود که از یک بالشتک چربی و پوست تشکیل شده است.

2- لب های بزرگ: دو لایه از پوست و چربی که از قسمت فوقانی دستگاه تناسلی تا مقعد ادامه دارد. بخش خارجی از مو پوشیده شده است.

3- لب های کوچک: دو لایه نازک ونرم پوستی بدون مو که رنگ آن از صورتی تا قهوه ای متفاوت است. این بخش حباب های اسفنجی مانند است که در حین تحریک جنسی پر خون شده و قطر آن به سه برابر حالت عادی می رسد.

4- کلیتوریس: همان آلت تناسلی در مرد است که در بالای لب های کوچک قرار دارد و کوچک مانده و رشد نکرده است که مرکز تحریک جنسی در زنان است.

5- مجرای ادرار: سوراخی است در زیر کلیتوریس که ادرار از طریق آن خارج می شود.

6- دهانه ی واژن: محل خروج ترشحات قاعدگی و ترشحات واژن

7- فاصله ی واژن و مقعد

8- مدخل واژن و پرده بکارت:

پرده بکارت یا بقایای آن در قسمت خارجی واژن قرار دارد. ضخامت آن در افراد مختلف متفاوت است جنس آن از بافت همبند والاستیک و کلاژنی است و مدخل واژن را می پوشاند. قطر سوراخ هایمن (پرده بکارت) از حد سر سوزن تا ابعادی که ورود یک یا دو انگشت را امکان پذیر می کند متغیر است. پرده بکارت بدون منفذ اختلال نادری است که هیچ گونه نفوذی به داخل واژن وجود ندارد و باعث احتباس (عدم خروج) خون قاعدگی می شود  و با برش جراحی باید در هایمن منفذ ایجاد کرد. بافت پرده بکارت تقریبا بدون عصب و مویرگ است و اگر هنگام نزدیکی هر دو پارتنر (شریک جنسی) آرامش کامل جسمی و روحی داشته باشند ممکن است بدون درد و خونریزی پارگی صورت گردد.

بیشتر ببینید:

دستگاه تناسلی زنان (بخش داخلی)

رابطه زناشویی بعد از زایمان...!

دستگاه تناسلی داخلی

1. واژن :

مجرایی کاملا انعطاف پذیر و عضلانی ست که طول ان از هشت تا دوازده سانتیمتر فرق میکند و پهنای ان حدود دو و نیم سانت میباشد. واژن ، ظرفیت رشد طولی تا چندین سانتیمتر و پهنا تا دو برابر در هنگام تحریکات جنسی را داراست.دیواره واژن ، چین هایی دارد که در صورت نیاز (نزدیکی یا زایمان ) این چین ها باز شده و واژن را فراخ کرده و سپس دوباره به حالت اول بر میگردد.

پریود در دختران

پریود (قاعدگی) یکی از مراحل بلوغ در دختران است. پریود مانند بسیاری از علایم دیگر بلوغ ممکن است برای دختران گیج کننده باشد. بعضی از دختران ممکن است به نوعی از پریود شدن ترس داشته باشند یا نگران آن باشند. بسیاری از دختران و پسران درک کاملی از دستگاه تناسلی زنان و چگونگی کارکرد آن در طی یک دورة قاعدگی(پریود) ندارند و همین موضوع قاعدگی را برای آنان اسرارآمیز جلوه می‌دهد.

یک دوره پریود (قاعدگی) مدت زمان اولین روز خونریزی در یک ماه تا اولین روز خونریزی در ماه بعد است. مثلاً اگر اولین خونریزی دختری در ۸ اردیبهشت باشد و روز اول خونریزی بعدی وی در ۲ خرداد باشد دوره قاعدگی او ۲۴ روز طول کشیده است (از ۸ اردیبهشت تا ۱ خرداد).

بلوغ و قاعدگی (پریود)

زمانیکه دختری به بلوغ می رسد (معمولاً در سنین۸ تا ۱۳ سالگی)، بدن و ذهن در بسیاری جهات شروع به تغییر و تحول می‌کند. هورمونها در بدن رشد فیزیکی جدیدی را آغاز می‌کنند، مثلاً پستانها شروع به رشد می‌کنند. حدود2 الی 2/5 سال بعد از شروع رشد پستانها، اولین خونریزی قاعدگی ( پریود )در یک دختر اتفاق می افتد.

حدود ۶ماه قبل از آغاز اولین دورة پریود، دختر ممکن است متوجه افزایش ترشح از دستگاه تناسلی خود شود که مسأله‌ای شایع در میان دختران است و نباید از آن نگران باشد مگر آنکه این ترشحات بسیار بد بو باشد یا باعث خارش گردد.

اولین پریود زمانی اتفاق می‌افتد که همة اجزاء دستگاه تناسلی دختر بالغ شده باشند و بتوانند با یکدیگر کار کنند.

با بلوغ دختر، هورمونهایی از هیپوفیز (یکی از غدد موجود در مغز) ترشح می‌شود که این هورمونها تخمدانها را وادار به ساخت هورمونهای زنانه می‌کنند. این هورمونهای زنانه استروژن و پروژسترون نامیده می‌شوند که اثرات زیادی در بدن دختر دارند و به رشد جسمی و بالغ شدن او کمک می کنند.

پس شروع دوره های پریود (قاعدگی ) یک دختر، در هر ماه یک تخمک بسیار کوچک که با چشم دیده نمی‌شود- از درون تخمدان آزاد می‌شود که به این عمل تخک گذاری می‌گویند. تخمک وارد لوله‌های فالوپ می‌شود و از طریق آن به سمت رحم حرکت می‌کند. اگر در طی این مسیر تخمک توسط یک اسپرم مرد بارور شود تخم ایجاد می‌شود و تخم به سمت رحم رفته و در آنجا لانه گزینی می‌کند و با چسبیدن به دیوارة رحم شروع به بزرگ شدن و رشد می‌نماید تا در پایان ۹ماه به یک نوزاد کامل تبدیل شود.

در صورتیکه تخمک با اسپرم برخورد نداشته باشد – مسأله‌ای که در اکثر دروه‌های قاعدگی اتفاق می‌افتد- تخمک بارور نمی‌شود و از بدن دفع می‌شود. در این صورت رحم که خود را آماده پذیرایی از تخم بارور کرده بود و با اضافه کردن مخاطات خود را برای لانه گزینی تخم آماده نموده بود، با تشکیل نشدن تخم (بارور نشدن تخمک) به حالت اول خود برمی‌گردد و برای این کار مخاطات و بافت اضافی رحم شروع به ریزش می‌کند.

ریزش بافت و مخاطات که خونی است همان خونریزی قاعدگی است. باید توجه کرد که همانطوریکه توضیح داده شد، خونریزی قاعدگی فقط شامل خون نیست بلکه بافت اضافی و مخاطات خونی است که از رحم به بیرون ریخته می‌شود.

این وقایع هر ماه یکبار اتفاق می‌افتد. رحم خود را برای پذیرش تخم در طی یک ماه به تدریج آماده می‌کند و در نتیجه مخاطات و بافت اضافی در داخل آن بوجود می‌آید. در حدود اواسط یک دوره قاعدگی تخمک گذاری انجام می‌شود که در صورت عدم باروری تخمک با اسپرم مرد، در انتهای ماه همة بافت‌ها و مخاطات اضافی رحم به همراه تخمک به صورت خونریزی قاعدگی (پریود) از بدن خارج می‌شود و این وقایع ماهانه ادامه می‌یابد تا اینکه زن در حدود سن ۵۰سالگی به یائسگی برسد. یائسگی به این معنی است که زن همة تخمک‌های موجود در تخمدانها را آزاد کرده است و دیگر تخمک ندارد. بنابراین دوره‌های قاعدگی نیز تمام می‌شود و دیگر امکان بچه‌دار شدن برای او نیست.دوره های قاعدگی نرمال بین 23_35 روز در زنان متفاوت است.

بلوغ مرحله‌ای از رشد انسان است که باعث گذار از کودکی و رسیدن به بزرگسالی می‌شود. فردی که دوران بلوغ را پشت سر گذاشته باشد بالغ نامیده می‌شود و از نظر جنسی، توانایی تولید مثل دارد. بلوغ بیشتر اشاره به تغییرات جسمانی در بدن مرد و زن دارد. این دگرگونی با نام بلوغ جسمانی شناخته می‌شود. علاوه بر آن بلوغ روانی نیز اشاره به رشد روانی و شخصیتی فرد دارد. بلوغ جسمانی معمولاً در دوران نوجوانی اتفاق می‌افتد. بلوغ روانی دیرتر و پس از بلوغ جسمانی روی می‌دهد. بلوغ اجتماعی مرحله تکاملی بلوغ انسان است که موجب تعیین شخصیت اجتماعی فرد می‌شود.

بلوغ چه تاثیری بر رفتار نوجوان دارد؟

تغییرات ناگهانی و مهمی که از لحاظ جسمی در نوجوان اتفاق می‌افتد، در کنار تغییر در علائق ، نگرشها ، احساسات ، روابط و ... رفتارها و کردارهای جدیدی را در نوجوان سبب می‌شود و اغلب با بروز مشکلات جدیدی که موجب عدم سازگاری نوجوان با محیط می‌شوند (مشکلات مرحله نوجوانی)، همراه هستند. این تغییرات ویژگی خاصی به این دوران می‌بخشند که آن را به عنوان یک مرحله انقلابی و مشکل از رشد می‌شناسند و در تعابیری آن را به مثابه یک مرحله بحرانی معرفی می‌کنند. اطلاق چنین عنوانی به دوران بلوغ شاید به دوران ارسطو باز می‌گردد. 

در هر حال تغییرات رفتاری نوجوان در اثر تغییرات بلوغ ویژگی اساسی این دوران است. اینکه این تغییرات چگونه اتفاق می‌افتند؟ واکنش نوجوان به بروز این علائم چگونه است؟ چه تفاوتی میان نوجوانان از لحاظ واکنش به این تغییرات وجود دارد؟ سوالاتی هستند که اغلب مورد توجه روان شناسان رشد بوده و طی مطالعاتی به آنها پاسخ داده شده است. 

بلوغ جسمی و جنسی و تاثیرات آن در رفتار نوجوان

بلوغ و نوجوانی توام با تغییرات قابل توجه جنسی و جسمی است. آنچه مسلم است اینکه تغییرات روانی ، عاطفی و اجتماعی متعدد و بارزی نیز در این دوران دیده می‌شود. بخشی از این تغییرات در واقع واکنشی است در قبال تغییرات جسمی و جنسی که نوجوان بطور ناگهانی با آنها مواجه شده است. آگاهی از بروز تغییرات ناگهانی جسمی و جنسی برای نوجوان معمولا اضطراب‌آور است و به عنوان یک پدیده تازه که با آن مواجه شده، سازگاری با آن مدتی طول می‌کشد.

این تغییرات ممکن است در برخی نوجوانان احساس گناه ایجاد کند و در دفعات بعدی که تغییرات جدید با تکرار همراه می‌شوند (مثل عادت ماهانه در دختران و احتلام شبانه در پسران) این احساسات شدیدتر می‌شود، به گونه‌ای که نوجوان به تدریج دیدی منفی نسبت به خود پیدا می‌کند و نمی‌تواند نگرش مطلوبی از خویشتن داشته باشد.

اولین احساسی که در نوجوان به مجرد روبرو شدن با نشانه بلوغ جنسی بوجود می‌آید، غافلگیر شدن و ترس و وحشت ناشی از آن است و این حالت زمانی بر نوجوان مستولی می‌شود که خود را به گونه‌ای غیر منتظره در وضعیت جدید می‌یابد که قبلا هیچ اطلاعی از آن نداشته و اکنون نیز هیچ توضیحی برای آن نمی‌یابد. احساس دیگری که غالبا گریبانگیر نوجوان می‌شود، حالت غم و اندوه فراوانی است که بطور طبیعی برایش پیش می‌آید. ترکیب پیچیده‌ای از احساس غم و اندوه و احساس گناه منجر به گوشه گیری و انزواجویی و گریز از جامعه و اطرافیان می‌شود و این در رفتارهای اجتماعی نوجوان آثار سوئی خواهد گذاشت، چیزی که از نیازهای اساسی نوجوانی است.

از جمله تغییراتی روانی و فکری این دوران طبیعت کنجکاو و حساس نوجوان است. با این وصف تغییرات حاصل از بلوغ ، موضوع کنجکاوی او قرار می‌گیرد و رفتار او را در جهت گرفتن پاسخ سوالاتش در مورد این پدیده تازه ، تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. 

فرهنگ و تاثیرات بلوغ جسمی و جنسی در رفتار نوجوانی

فرهنگ به عنوان زمینه و بستری که رفتارها و کردارهای افراد در داخل آن و متاثر از آن صورت می‌گیرد، چیزی نیست که مورد غفلت قرار گیرد. تاثیر شرائط فرهنگی در واکنش نوجوان به تغییرات بلوغ بسیار مهم است. عموما در فرهنگهایی که برخورد راحت‌تر و عادی‌تری با این تغییرات دارند، واکنش نوجوان سالم‌تر خواهد بود. بطوری که شاید به اندازه فرهنگهای بسته دچار احساس گناه ، خودسرزنش‌گری و یاس و ناامیدی نشود.

به عبارتی فرهنگهایی که این تغییرات را طبیعی دانسته و پذیرای این تغییرات هستند، اضطراب و نگرانی را در فرد به حداقل می‌رسانند. به ویژه از راههای مناسبی که اطلاعات مربوط به بلوغ در اختیار نوجوان قرار می‌گیرد، تحمل استرسهای این دوران را برای وی راحت‌تر می‌سازد. نوجوان دیگر به تغییرات جسمی و جنسی خود به عنوان یک امر غیرطبیعی نمی‌نگرد، می‌داند چه برخوردی با این تغییرات داشته باشد و این مساله قدرت سازگاری او را با آنها افزایش می‌دهد و موجب می‌شود بهتر و سریعتر به سازگاری با بلوغ برسد.

در فرهنگها و جوامعی که نوجوان از علائم این تغییرات بی‌اطلاع می‌ماند، با این تغییرات با نگرشی منفی برخورد می‌شود و صحبت از این مسائل به ویژه بین نوجوان و والدین مایه خجلت و شرمسازی است، واکنشهای منفی نوجوان شدیدتر خواهد بود. 

جنسیت و تاثیرات بلوغ جسمی و جنسی در رفتار نوجوانی

در برخورد با تغییرات بلوغ بین دو جنس پسر و دختر تفاوتهایی دیده می‌شود. البته این تفاوت در واکنش ، تنها مربوط به تفاوت این تغییرات در بین پسران و دختران نیست هرچند تغییرات جسمی و جنسی بلوغ در بین دختران و پسران متفاوت است، ولی تنها عامل وجود تفاوتهای رفتاری نوجوانان پسر و دختر در برخورد با بلوغ نیست. معمولا عوامل مختلفی در تفاوت واکنش دختران و پسران دخیل هستند. در هر حال رفتارهای پرخاشگرانه را در این دوران در بین پسران بیشتر از دختران می‌توان دید، در حالی که دختران ممکن است به صورت گوشه گیری و انزوا به این مسائل واکنش نشان دهند. 

بطور کلی تغییرات بلوغ در پسران همراه با احساس مردانگی ، قدرت یافتن و ... است. پسران با افتخار بیشتری با تغییرات ثانویه جنسی برخورد می‌کنند. معمولا پسرانی که در گروه همسالان خود زودتر از بقیه با تغییرات ثانویه مواجه می‌شوند، قدرت رهبری و تسلط بیشتری بر سایرین اعمال می‌کنند. در دختران عکس این قضیه صادق است. در اکثر موارد برای دختران پیدا کردن ویژگیهای زنانه چندان خرسند کننده نیست. به این لحاظ زودرسی در دختران مشکلات بیشتری را فراهم می‌سازد، در حالی که در پسران دیررسی مشکل آفرین است. 

تاثیرات بلوغ عاطفی و روانی در رفتار نوجوان

علاوه بر تغییرات جسمی و جنسی ، بلوغ عاطفی و روانی تاثیرات رفتاری شگرفی را در نوجوان سبب می‌شود. بی‌ثباتی عاطفی ، به عنوان یک ویژگی بلوغ به صورت خواهشهای متضاد در رفتار نوجوان تجلی می‌یابد. رفتار او گاه بسیار ظریف و گاه بسیار خشن می‌نماید و امکان انتخابهای قطعی و صحیح برای نوجوان محدود می‌شود. رفتارهای حاکی از انگیختگی شدید و سریع‌التاثر بودن در رفتارهای نوجوانان نمود پیدا می‌کند و واکنشهای سریع و ناگهانی در برابر مسائل غیردلخواه از خود نشان می‌دهند و نوجویی و نوخواهی در رفتارهایی مثل مدلهای لباس ، آرایش مو و ... جلوه‌گر می‌شود. 

نوجوانان با احساس استقلال ، با رشد و تحول روانی خود رفتارهایی از خود نشان می‌دهند که حاکی از پیام آنها مبنی بر رسیدن به استقلال است. در این راستا ممکن است با والدین ، خانواده و مدرسه درگیریهای در انواع مختلف پیدا کنند. تصمیم گیریهای خودسرانه با تکیه بر این ویژگی که دیگر خود را بزرگسال و از لحاظ فکری پخته می‌بینند، دیده می‌شود. با احساس تحول فکری و روانی و اجتماعی در خود به دنبال شغل و ... بر می‌آیند.