دستش را داخل دهانش می کند و آب دهان از گوشه و کنار لبش بیرون می ریزد و پدر و مادر می گویند دارد دندان درمی آورد. تب می کند و در تب می سوزد، اما باز هم پدر و مادر می گویند طبیعی است، چون دارد دندان درمی آورد. چند روزی هم اسهال می شود، یا لب به هیچ غذایی نمی زند و این بار هم به اشتباه می گویند مشکلش به رشد دندان ها مربوط است.
البته کم نیستند کسانی که فکر می کنند دلیل این مشکلات، رشد دندانی است که دارد از لثه بیرون می زند، اما متخصصان می گویند نه تب شدید به دندان درآوردن ارتباط دارد و نه اسهال. آنها عقیده دارند رویش دندان ها اتفاقی طبیعی است که بدون بروز مشکلات حاد و شدید پیش می آید. دکتر مهناز صادقیان، فوق تخصص گوارش کودکان می گوید: دندان درآوردن یک پدیده فیزیولوژیک است که با پدیده های فیزیولوژیک دیگری مانند افزایش بزاق دهان کودک همراه خواهد بود.
ممکن است مدفوع کودک هنگام رشد دندان ها کمی شل تر از حالت طبیعی شود که این وضع گذرا و بسیار خفیف است. همچنین خارشی که کودک در ناحیه لثه ها احساس می کند نیز می تواند موجب بی قراری اش شود، اما بچه در این شرایط هم کاملا سالم و خوشحال است و افزایش وزن مناسبی دارد. دندان درآوردن هیچ مشکل خاصی ایجاد نمی کند و جای نگرانی ندارد. نباید به اشتباه تصور کنید دندان درآوردن باعث تب کودکان می شود، زیرا رشد دندان ها هیچ وقت با تب بالا همراه نخواهد بود.
بنابراین زمانی که کودک تب می کند، حتما باید به پزشک مراجعه کرده و دلیل دیگری را به غیر از دندان درآوردن برای این مشکل پیدا کنید. اسهال شدید یا یبوست هم ارتباطی به دندان درآوردن ندارد و به طور معمول این دو اتفاق نباید با یکدیگر همراه شود. البته گاهی کودکان برای کاهش احساس خارش و ناراحتی که هنگام رشد دندان دارند، ممکن است هر چیزی را داخل دهانشان ببرند و همین موضوع می تواند عاملی باشد برای بروز اسهال؛ ولی خود رویش دندان ها باعث اسهال شدید نمی شود.
درد است یا خارش؟
اگر دقت کرده باشید، وقتی بچه ها در حال دندان درآوردن هستند، هر جسمی را داخل دهانشان می کنند و آن را گاز می گیرند و به همین دلیل هم پدر و مادرها فکر می کنند دندان درآوردن با درد شدیدی همراه است که کودک برای کاهش درد چنین کاری را انجام می دهد. بعضی ها هم به دنبال تاول های دردناکی روی لثه کودک هستند و منتظر خونریزی می مانند. با این حال، دکتر صادقیان می گوید: رویش دندان ها اتفاق دردناکی نیست، ولی باعث خارش شده و ممکن است حس ناخوشایندی برای کودک ایجاد کند که موجب ناراحتی اش شود. برای آرام تر کردن این بی قراری و ناراحتی کودکان باید با نظر پزشک از داروهایی که برای این منظور تهیه شده، استفاده کنید.
علاوه بر این، اجسام ژله مانند سفت مثل اسباب بازی های تمیز ژله ای نیز می تواند به کاهش علائم آزاردهنده ناشی از رویش دندان ها کمک کند. رویش اولین دندان ها معمولا در سنین چهار تا شش ماهگی اتفاق می افتد. در این زمان معمولا سطوح ایمنی که از مادر به شیرخوار رسیده کاهش می یابد و کودک کم کم خودش باید عناصر ایمنی را بسازد. بنابراین کاهش عناصر ایمنی منتقل شده از مادر به کودک می تواند دلیلی برای تب یا بروز عفونت باشد که این فقط یک همراهی با دندان درآوردن است و رویش دندان به تنهایی باعث چنین اتفاقی نمی شود. همچنین در کودکانی که مشکل یا بیماری خاصی ندارند، معمولا در محل رویش دندان ها خونریزی اتفاق نمی افتد. به والدین توصیه می کنیم زمانی که کودک دچار مشکلی مانند تب یا اسهال شدید می شود، حتما به پزشک مراجعه کنند و این مشکلات را به حساب دندان درآوردن نگذارند.
روش های قدیمی چقدر موثر است؟
بعضی ها گردنبندهای خاصی برای کاهش درد دندان درآوردن دارند و می گویند اگر آن گردنبند را به گردن کودک بیندازید، هیچ مشکلی نخواهد داشت. باورش کمی سخت است، اما هستند کسانی که از این روش ها هم کمک می گیرند. در حالی که دکتر صادقیان می گوید چنین روش هایی هیچ پایه و اساس علمی ندارد و نمی تواند صحیح باشد. گروه دیگری هم هستند که به روش های دیگری روی می آورند؛ مثلا یک تکه گوشت کباب شده یا برشی از لیمو ترش را به کودک می دهند تا به لثه اش بکشد و آرام تر شود که این روش هم به گفته دکتر صادقیان صحیح نیست، زیرا ممکن است کودک این مواد غذایی را ببلعد یا خوراکی ها آلوده شود و کودک ماده آلوده را به لثه اش بکشد. بر همین اساس، وی توصیه می کند از ژل های نیمه متراکمی که با همین هدف ساخته شده استفاده کنید تا این خطرات هم برای کودک پیش نیاید.
این دندان ها را به حال خود نگذارید
با خودتان نگویید دندان شیری برای خراب شدن است، باید خراب شود، بیفتد و جای آن دندان اصلی دربیاید. این دندان ها هم ممکن است بپوسد، خراب شود و در نتیجه مشکلات بیشتر و بزرگ تری برای کودک به وجود می آورد. پس آنها را به حال خودشان رها نکنید و به فکر رعایت بهداشت دندان های شیری هم باشید. متخصصان توصیه می کنند زمانی که دندان های کودک در حال رویش است، با استفاده از دستمالی تمیز و مرطوب لثه اش را پاک کنید و زمانی که دندان از لثه بیرون می آید هم از یک مسواک نرم و مرطوب که مخصوص کودک است، کمک بگیرید. البته یادتان باشد در این سنین نیازی به استفاده از خمیردندان هم نیست.
